Polskie Państwo Podziemne funkcjonowało w latach 1939-1945. Kierowane było przez władze polskie na uchodźstwie oraz ich krajowe przedstawicielstwa. Działało na terenach okupowanych przez Niemcy i Związek Sowiecki.
Początkiem Polskiego Państwa Podziemnego było utworzenie 27 września 1939 r. w Warszawie pierwszej konspiracyjnej organizacji niepodległościowej Służby Zwycięstwu Polski, która w listopadzie 1939 r. została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w lutym 1942 r. w Armię Krajową. W ramach organizacyjnych Polskiego Państwa Podziemnego powadzono bieżącą walkę z okupantami – niemieckim oraz sowieckim. Równolegle przygotowywano plany wybuchu powstania powszechnego.
Siłę zbrojną Polskiego Państwa Podziemnego stanowiła Armia Krajowa. W momencie największej zdolności bojowej liczyła blisko 400 tys. żołnierzy. Była częścią Polskich Sił Zbrojnych i podlegała Naczelnemu Wodzowi. W 1944 r. Okręg Radomsko-Kielecki AK „Jodła” należał do najliczniejszych i podejmujących najwięcej akcji bojowych.
Od 1998 r. dzień 27 września obchodzony jest na mocy Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej jako Święto Polskiego Państwa Podziemnego. W 2018 r. dzień ten został ustanowiony Świętem Wojsk Obrony Terytorialnej. W ten sposób nawiązano do ważnej rocznicy i podkreślono związek nowej formacji z polską tradycją walk o niepodległość. 10. Świętokrzyska Brygada Obrony Terytorialnej im. mjr. cc. Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. ,,Nurt” uczestniczy w wielu wydarzeniach poświęconych żołnierzom Armii Krajowej, m. in. w Bodzentynie w nadaniu nowo wybudowanemu rondu im. Żołnierzy „Ponurego” i „Nurta”, w corocznych uroczystościach na Wykusie.
Na terenie Gminy Bodzentyn są miejsca upamiętniające żołnierzy Armii Krajowej. Wśród nich najbardziej znana kapliczka Matki Boskiej Bolesnej żołnierzy Armii Krajowej na Wykusie, przy której spoczywają szczątki mjr. Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. „Nurt”. Niedaleko, na Barwinku, znajduje się pomnik poświęcony zwycięskiej bitwie żołnierzy płk. Jana Piwnika, ps. „Ponury” z Niemcami 16 września 1943 r.
Dla upamiętnienia tej ważnej rocznicy przedstawiciele Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna Maria Domańska-Nogajczyk, Urszula i Mirosław Oettingen zapalili symboliczne znicze pod pomnikiem żołnierzy Armii Krajowej Okręgu „Jodła” przy kościele w Bodzentynie.
W bieżącym roku dla uczczenia 82. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego oraz dwóch dowódców płk. Jana Piwnika ps. „Ponury” i mjr. Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. „Nurt” z inicjatywy Burmistrza Dariusza Skiby i prof. Urszuli Oettingen, przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, zostanie odsłonięty pomnik w formie głazu z tablicą. Będzie to kolejny przejaw pamięci o bohaterach ziemi świętokrzyskiej.
Dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen
