W okresie międzywojennym jednym z głównych problemów dotykających mieszkańców gminy było utrzymanie właściwego stanu dróg. Mówią o tym protokoły z posiedzeń Gminnej Komisji Drogowej zachowane w Archiwum Państwowym w Kielcach.
W tym czasie remonty dróg były wykonywane tzw. sposobem szarwarkowym. Nawiązywano tutaj do dawnego, nakładanego na ludność, obowiązku budowy dróg, mostów i prac nad ich utrzymaniem.
Co roku członkowie Gminnej Komisji Drogowej dokonywali objazdu dróg gminnych. Na tej podstawie opracowywano plan robót na kolejny rok i świadczeń drogowych w naturze. W latach 30-tych XX w. w skład Gminnej Komisji Drogowej, zbierającej się pod przewodnictwem Wójta Gminy Stanisława Olszewskiego, wchodzili: Stanisław Pałysiewicz syn Wincentego, Jan Pałysiewicz syn Romana, Jan Łubek, Leon Jaros, Andrzej Gwardyś, Władysław Smoliński, Adolf Nowak, Jan Jabłko.
W styczniu 1935 r. przedstawiono sprawozdanie z wykonania robót w roku poprzednim. Dokładnie podano wielkości i koszty zrealizowanych robót ziemnych, naprawy dróg, zadarniowania rowów; wybudowania 6 przepustów. Na powyższe roboty zużyto 6255 dni pieszych, 2456 dni jednokonnych i 49 parokonnych, na podwody wykorzystano 4077 dni. Opracowano również plan robót, m.in. przy drogach Bodzentyn-Tarczek, Bodzentyn-Dąbrowa; postanowiono „zaszosować” 1 km drogi Bodzentyn-Psary oraz 1 km drogi Bodzentyn-Siekierno. Ustalono również aby sołtys wsi był obowiązany w nagłych przypadkach zabezpieczyć drogę przed zniszczeniem.
W listopadzie 1935 r. informowano, że Dyrekcja Lasów Państwowych dokonuje odgraniczenia lasów i niektóre drogi leśne przywłaszcza sobie. W związku z tym postawiono wniosek o zaliczenie do sieci dróg gminnych m.in. dróg: Siekierno-Parszów, Siekierno-Kaczka, Wzdół Ściegnia-Kaczka; od gajówki do Sieradowic łąk; od Świętej Katarzyny do Wzorek. Jak zwykle rozpatrywano podania konkretnych osób. Wojciech Gumowski prosił o zwolnienie z części szarwarku za rok 1934 przypadający na majątek Sieradowice. Komisja przychyliła się do tej prośby motywując to tym, że po wielkiej powodzi w tymże roku reperował drogi gminne przylegające do jego pól; z kolei Marianna Ziomek z Siekierna prosiła o skierowanie odpływu wody z jej pola w inną stronę.
Dozorcami drogowymi do budowy dróg gminnych w tym czasie byli: Stanisław Miernik, Władysław Biskup, Antoni Biskup, Stanisław Mazurkiewicz i Józef Sadkowski. Ich zadaniem była kontrola prac na drogach, w tym liczby ludzi „wciągniętych do kontroli szarwarkowej”.
W końcu 1936 r. Gminna Komisja Drogowa, tak jak robiła to w poprzednich latach, przygotowała kosztorys i plan robót na drogach gminnych na 1937/1938 rok. Uwzględniono drogi: Wzdół Rządowy-Siekierno; Bodzentyn-Psary; Bodzentyn-Leśna; Bodzentyn-Sieradowice; Bodzentyn-budynek Zarządu Gminy; Bodzentyn-Wola Szczygiełkowa. Prace obejmowały roboty ziemne, dostawę kamienia na podkład, dostawę piasku, wody, przewiezienie ziemi, pomoc przy brukowaniu, ułożenie podkładu dolnego wraz z wycięciem koryta, rozsypanie tłucznia, „zawałowanie wałem konnym”. Wyznaczono gromady (wsie) do robót na drogach.
Równocześnie starano się regulować sprawy własności dróg. Na początku 1937 r. zwrócono się do Zarządu Gminy o zaliczenie do sieci dróg gminnych następujących dróg publicznych: Święta Katarzyna-Wilków koło młyna Adamczyka, Wola Szczygiełkowa-Trójkąt (umowna nazwa stacji kolejki wąskotorowej), droga pomiędzy lasami państwowymi a gruntami włościańskimi wsi Wola Szczygiełkowa, Wzdół Plebański-Kamionka-Siekierno, Siekierno Podmieście-Sieradowice, Siekierno Przedgrabie-Bronkowice, Sieradowice I-Sieradowice II-koło Krogulca do Sitek, Śniadka III-Śniadka Parcele. Wystąpiono również z wnioskiem do Wydziału Powiatowego z prośbą o wytyczenie drogi w Psarach Kątach, a do Rady Gromadzkiej wsi Psary z poleceniem jej remontu własnymi środkami.
Wiosną 1937 r. przedstawiciele Gminnej Komisji Drogowej dokonali przeglądu dróg. Stwierdzono, że droga od Wzdołu Rządowego do wsi Orzechówka znajduje się „w stanie niemożliwego przejazdu”. W związku z tym do jej naprawy przeznaczono 100 dni pieszych, jednocześnie zadecydowano zwolnić czterech właścicieli przylegających do niej gruntów od świadczeń szarwarkowych w zamian za utrzymywanie drogi w dobrym stanie. Sprawdzono stan drogi gminnej prowadzącej od drogi powiatowej do wsi Psary obok tartaku Glijera i Szumielewicza. Zauważono, że droga jest w stanie złym, rowy przy niej zostały zamulone i rozjeżdżone, dwa mosty na drodze są dziurawe i zagrażają bezpieczeństwu mieszkańców.
W 1938 r. zamierzano m.in. zakończyć naprawę drogi w Psarach Kątach, przyspieszyć budowę przepustu w Psarach Starej Wsi na wygonie obok Antoniego Maciejskiego, wystąpić do Nadleśnictwa Święta Katarzyna o zapomogę na drogi gminne w formie faszyny i kamienia, z zaznaczeniem, że takiej pomocy udzieliły już Nadleśnictwa Siekierno i Zagnańsk. Zaplanowano prace m.in. przy budowie dróg gminnych: Bodzentyn-Sieradowice; Bodzentyn-Tarczek; Bodzentyn-Wola Szczygiełkowa; Bodzentyn-Siekierno oraz ul.Bankowej w Bodzentynie.
Dobra i bezpieczna infrastruktura i komunikacja drogowa to jeden z priorytetów działalności obecnych władz gminnych. Widać to w prowadzonych pracach drogowych. To ważne zadanie, w obecnych warunkach, jest o wiele łatwiejsze w związku z postępem technicznym i możliwością pozyskania środków finansowych. Jednak z sentymentem i szacunkiem wspominamy działania naszych przodków, którzy przed laty starali się polepszyć stan dróg w naszej gminie.
W zał. fotografie dróg z terenu Gminy Bodzentyn
Urszula Oettingen
Fot. Urszula i Mirosław Oettingen
