Obchody oddające hołd Żołnierzom Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” miały w tym roku wymiar szczególny. Uroczystości rozpoczęły się w Bodzentynie, gdzie oficjalnie nastąpiło otwarcie nowo wybudowanego Ronda im. Żołnierzy „Ponurego” i „Nurta”.
Gościem honorowym był ppłk Tadeusz Barański „Tatar”, w 1943 r. żołnierz Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury". W wydarzeniu udział wzięli sekretarz stanu, poseł RP Anna Krupka, senator RP Krzysztof Słoń, przedstawiciele 10. Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. mjr. cc. Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. „Nurt” na czele z dowódcą płk. Grzegorzem Motakiem, zastępcą ppłk. Piotrem Gadomskim oraz ppłk. Arkadiuszem Nenutil dowódcą 102. Batalionu Lekkiej Piechoty, który stacjonuje w Sandomierzu. Towarzyszyła im kompania honorowa ze sztandarem.
Świętokrzyską Policję, której patronem jest płk Jan Piwnik ps. „Ponury” reprezentował nadkom. Dariusz Kuroś. Obecni byli członkowie Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Maciej Jarosiński oraz prof. Wiesław Jan Wysocki, Pani Alina Szwach Prezes Okręgu Kielce ŚZŻAK, hm. Rafał Obarzanek Prezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” – „Nurt”, Leszek Bukowski i dr Marek Jedynak z Instytutu Pamięci Narodowej. Miejscową kadrę nauczycielską reprezentowały Dyrektorka Szkoły Podstawowej w Psarach Starej Wsi Barbara Świetlik i Dyrektorka Szkoły Podstawowej w Leśnej-Starej Wsi Beata Domańska-Kózka. Przybyli: Marcin Sikorski Dyrektor Miejsko-Gminnego Centrum Kultury i Turystyki w Bodzentynie, Agnieszka Jardel Reprezentująca Archiwum Państwowe w Kielcach, miejscowi radni, harcerze ZHP z gminy Bodzentyn pod opieką drużynowych Ingi i Jana Świderskich, mieszkańcy, krewni żołnierzy ze świętokrzyskich oddziałów AK. Uroczystość zabezpieczali policjanci z Komisariatu w Bodzentynie na czele z podinsp. Zbigniewem Skrzypczykiem.
Uroczystość rozpoczęła się odegraniem Hymnu Narodowego przez Młodzieżową Orkiestrę Dętą Ochotniczej Straży Pożarnej w Bodzentynie. Następnie głos zabrał Dariusz Skiba Burmistrz Miasta i Gminy Bodzentyn, który po powitaniu gości mówił o roli jaką postaci „Ponurego” i „Nurta” odgrywają w pamięci mieszkańców Gór Świętokrzyskich. Przypomniał, że gimnazjum w Bodzentynie nosiło im. Jana Piwnika. Umieszczenie jego imienia w nazwie ronda miało być kontynuacją pamięci o nim i jego dokonaniach. Dalej zaznaczył, że rondo jest strategicznym miejscem komunikacji w centrum gminy, przez które przemieszcza się tysiące osób pieszych i zmotoryzowanych, ta wizytówka gminy jednocześnie od tego roku upamiętnia w swojej nazwie dwóch bohaterskich dowódców i ich podkomendnych.
Następnie Przewodnicząca Rady Miejskiej w Bodzentynie Pani Teresa Bzymek odczytała Uchwałę Rady Miejskiej w Bodzentynie z 30 stycznia 2020 r., nadającą rondu w Bodzentynie imię Żołnierzy „Ponurego” i „Nurta”. Z wnioskiem o nadanie takiej nazwy wystąpili Burmistrz Miasta i Gminy Bodzentyn Dariusz Skiba oraz prof. Urszula Oettingen Prezes Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna. Po tym dokonano uroczystego otwarcia ronda i przecięcia wstęgi, ogłaszając oficjalnie nazwę ronda.
Wśród okolicznościowych przemówień przejmująco zabrzmiał głos żołnierza oddziału „Ponurego” ppłk. Tadeusza Barańskiego, który powiedział, że tu biło serce wolnej Polski, a jej stolicą był Bodzentyn i Wąchock. Z kolei prof. Urszula Oettingen mówiła o bohaterskiej rodzinie Pałysiewiczów, z której w walce z Niemcami poległy cztery osoby – ojciec i trzech synów. W ich zabudowaniach znajdowała się pierwsza w Górach Świętokrzyskich radiostacja, która miała łączność z Londynem. Podkreśliła wielkie zaangażowanie mieszkańców gminy w działalność patriotyczną w latach II wojny światowej, przypomniała o okolicznych miejscach pamięci narodowej w nawiązaniu do walk narodowowyzwoleńczych XIX i XX w.
Żołnierz 10. Świętokrzyskiej Brygady WOT odczytał nazwiska 70 żołnierzy Armii Krajowej z oddziałów „Ponurego” i „Nurta” z terenu Gminy Bodzentyn. Później modlono się za poległych i walczących. Uroczystość przy rondzie zakończyło odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego – Marsza I Brygady.
Następnie uczestnicy przeszli pod pomnik na placu przykościelnym upamiętniający Żołnierzy AK Okręgu „Jodła”, poległych w czasie niemieckiej obławy 28 października 1943 r. na Wykusie.
Po południu w uroczystościach na polanie „Wykus” udział wzięła delegacja władz Gminy Bodzentyn z Burmistrzem Dariuszem Skibą oraz radnymi Janem Wilkoszem, Tadeuszem Zielińskim i Jerzym Tofilem oraz bodzentyńscy druhowie ZHP. Oprawę muzyczną tradycyjnie zapewniła Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP z Bodzentyna.
Patriotyczne spotkanie rozpoczęło się mszą świętą w intencji dowódców i żołnierzy oddziałów „Ponurego” i „Nurta”, pod przewodnictwem ks. Biskupa Piotra Turzyńskiego. Po nabożeństwie odczytano Apel Poległych, oddano salwę honorową i złożono wiązanki kwiatów. W trakcie uroczystości przyznano Medale „Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”. Wśród wyróżnionych byli prof. Urszula Oettingen i Mirosław Oettingen. To podziękowanie dla osób wspierających działania upamiętniające żołnierzy Armii Krajowej.
Uroczystości w Bodzentynie i na Wykusie były ważnym kolejnym wyrazem pamięci o Bohaterach ziemi świętokrzyskiej.
Urszula Oettingen
