Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustalili patronów 2019 roku. Jest to Rok Unii Lubelskiej w 450-lecie jej zawarcia, Stanisława Moniuszki w 200. rocznicę urodzin, Powstań Śląskich w 100. rocznicę wybuchu Pierwszego Powstania Śląskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w 100. rocznicę urodzin, Anny Walentynowicz w 90. rocznicę urodzin,Marii Szymanowskiej w 230. rocznicę urodzin, Ligi Morskiej i Rzecznej w 100. rocznicę powstania, Matematyki w 100. rocznicę założenia Towarzystwa Matematycznego w Krakowie.
Unia Lubelska zawarta 1 lipca 1569 r. na sejmie walnym w Lublinie scalała unią realną Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie, powołując do życia Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Unia miała ogromne znaczenie polityczne, gospodarcze i kulturowe. Powstałe państwo, istniejące do 1795 r., stało się mostem między Wschodem i Zachodem.
Stanisław Moniuszko (1819-1872), wybitny kompozytor i dyrygent, pedagog, organista; autor ok. 268 pieśni, operetek, baletów i oper. Do jego najsłynniejszych dzieł należą opery: Halka i Straszny dwór. W swoich dziełach, które zdobywały międzynarodową sławę nawiązywał do polskiej historii, w ten sposób przyczynił się do budowania tożsamości narodowej.
Powstania Śląskie zadecydowały o przyłączeniu znacznej części Górnego Śląska do Polski. Po trzech zrywach z lat 1919, 1920, 1921 Polska i Niemcy podpisały w 1922 r. w Genewie konwencję o podziale spornego terytorium. Potencjał gospodarczy Górnego Śląska umożliwił m.in. budowę magistrali węglowej, ułatwił budowę Gdyni i Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000), pisarz, krytyk literacki, dziennikarz, żołnierz, więzień obozów koncentracyjnych Gułagu. Zwolniony z łagru na mocy układu Sikorski-Majski walczył w Armii Andersa m.in. w bitwie pod Monte Cassino. Po wojnie pozostał na emigracji. Współpracował z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa. Matka Herlinga-Grudzińskiego zmarła na tyfus w 1932 r. i pochowana została na cmentarzu żydowskim w Bodzentynie.
Anna Walentynowicz (1929-2010), czołowa działaczką Wolnych Związków Zawodowych i "Solidarności". Jej dyscyplinarne zwolnienie z pracy za działalność związkową stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu strajku stoczniowców w sierpniu 1980 r. Internowana w stanie wojennym. Po 1989 r. nie utożsamiała się z polityką partii postsolidarnościowych. Zginęła w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.
Maria Szymanowska (1789-1831), zawodowa pianistka i kompozytorka o europejskiej sławie. Występowała w największych salach koncertowych. Poza Polską koncertowała w Niemczech, Francji, Anglii, Włoszech, Holandii, Szwajcarii, Austrii, na Ukrainie, Litwie, i w Rosji. Skomponowane przez nią utwory drukowały najbardziej prestiżowe wydawnictwa muzyczne.
Liga Morska i Rzeczna. 1 października 1918 r. w Warszawie powołano Stowarzyszenie Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi „Bandera Polska”, które w 1924 r. przyjęło nazwę Liga Morska i Rzeczna. Organizacja stawiała sobie za cel propagowanie zagadnień morskich w społeczeństwie. W 1939 r. Liga licząc blisko 993 tys. członków była jedną z największych polskich organizacji społecznych.
Rok Matematyki. To upamiętnienie niezwykłego rozwoju matematyki polskiej, jaki nastąpił po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. 2 kwietnia 1919 r. założono Towarzystwo Matematyczne w Krakowie, przekształcone później w Polskie Towarzystwo Matematyczne. Kilka dni później 8 kwietnia 1919 r., podczas posiedzenia rządu Ignacego Jana Paderewskiego, podjęto uchwałę w sprawie założenia i uruchomienia Akademii Górniczej w Krakowie (obecnie AGH).
Urszula Oettingen
Na fot. Stanisław Moniuszko, mal. Tytus Maleszewski, 1865 r.
