W ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Świętokrzyskiej zorganizował konferencję naukową. Konferencja „100 lat ochrony zabytków w Polsce i regionie świętokrzyskim”odbyła się 29 listopada 2018 r. w Kielcach z okazji 100-lecia prawnej opieki nad zabytkami. W jej trakcie dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen wygłosiła referat zatytułowany: „Zamek w Bodzentynie – historyczne wyzwanie”.

Przedstawiła w nim dzieje budowy i przemian architektonicznych bodzentyńskiego zamku/pałacu oraz okres jego istnienia – upadku od momentu przejęcia obiektu w 1789 r. na skarb państwa do czasów współczesnych. Wśród różnych propozycji zagospodarowania jego murów i okolicy był przedstawiony przez mieszkańców miasteczka pomysł założenia na terenach zamkowych „Parku Wolności” dla uczczenia dziesięciolecia odzyskania niepodległości.

Jednak w swoim wystąpieniu szczególnie skupiła się na ostatnich latach. W 2015 r. Gmina Bodzentyn przejęła od Starostwa Powiatowego w Kielcach teren, na którym znajduje się obiekt. Wiosną 2017 r. wykonano badania georadarowe. W tymże rokuUrząd Miasta i Gminy w Bodzentynie i Politechnika Świętokrzyska zorganizowali konkurs na opracowanie koncepcji rewitalizacji strefy zabytkowej w Bodzentynie obejmującej zespół pałacu biskupów krakowskich wraz z przyrodniczym otoczeniem. Na konkurs wpłynęło 17 prac.

Jesienią 2017 r. w ramach działań ratunkowych zabezpieczono mury pałacu. Jest to niezbędnym warunkiem prowadzenia kolejnych prac przy obiekcie. Prace zostały zrealizowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w oparciu o przygotowaną ekspertyzę techniczną.

W końcu 2017 r. w ramach realizowanego przez Związek Gmin Gór Świętokrzyskich projektu „Śladami kultury benedyktyńskiej” Gminie Bodzentyn zostało przyznane dofinansowanie w obrębie Działania: Zachowanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego, z RPOWŚ. Nazwa zadania to: „Rewitalizacja wzgórza zamkowego z ruinami pałacu biskupów krakowskich”.

Wraz z uruchomieniem środków kolejny ważny krok to zaplanowanie i wykonanie konkretnych prac. Przewidywany ich zakres będzie przebiegał w oparciu o program funkcjonalno – użytkowy (z poszerzonymi badaniami archeologicznymi), obejmujący wprowadzenie funkcji edukacyjno-wystawienniczej w południowo-zachodniej części ruiny wraz z zagospodarowaniem terenu pałacu i dziedzińca wewnętrznego, przedzamcza, terenów ogrodowych, przebudową infrastruktury technicznej i układu komunikacyjnego.

Końcowym efektem prac ma być przywrócenie obiektu, mówiącego o roli biskupów krakowskich w tej części Małopolski, jako cennego zabytku w krajobrazie kulturowym regionu świętokrzyskiego.

Na fot.: Zamek w Bodzentynie w poł. XIX w., mal. Teodor Chrząński

                                                                                                                     Elżbieta Firlet